Enkele jaren geleden speelde ik met de gedachte om ook een profiel op Instagram aan te maken. Ik besprak deze overweging met mijn leerlingen en hun onmiddellijke reactie verraste mij. ‘Doe maar niet, meneer. U gaat niet ontkomen aan porno op Instagram.’ De waarschuwing was even kernachtig als verontrustend. Wat betekent het als jongeren waarschuwen voor een platform waarop zich het grootste gedeelte van hun sociale leven afspeelt? Bedoelden mijn leerlingen dat Instagram een jongerending is dat ik toch niet zou begrijpen? Of uitten zij indirect een noodkreet over het negatieve effect dat Instagram op hun leven heeft?

Deze week verscheen in Vrij Nederland het artikel Hoe digitale droomvrouwen de werkelijkheid in de weg zitten. Journalist Doortje Smithuijsen sprak met twaalf jongens tussen de 19 en 35 jaar over Instagram. In haar essay beschrijft zij hoe vrouwen op Instagram deelbare producten zijn geworden en, wat nog veel ingrijpender is, hoe vrouwen in het echt steeds meer tegenvallen omdat zij niet voldoen aan het typische beeld dat Instagram van hen geeft. Het artikel bevestigt mijn vermoeden dat de reactie van mijn leerlingen ten diepste toch vooral een noodkreet was. Instagram lijkt een nieuwe stap in de teloorgang van onze cultuur en ons mensbeeld te zijn.

Op een zondagavond toen ik tien of elf jaar was, zag ik de koster onze kerkzaal binnenkomen. Hij liep in een rechte lijn naar de vrouw in de rij voor mij, hurkte bij haar neer en sprak enkele woorden met haar. De vrouw verschoot van kleur, raapte haastig haar spullen bij elkaar en verliet de ruimte. De dienst begon en ik vergat al snel wat er gebeurd was, misschien omdat ik geboeid werd door de preek of omdat ik in gedachten bezig was met de vraag wat PSV die middag had gedaan. Die zondagavond zou het er echter niet meer van komen om Studio Sport te kijken. Thuis riepen mijn ouders mij bij zich. Ze wilden even met mij te praten. Lees verder →

Beste Twan,

In mijn map met concepten trof ik een onafgemaakt bericht. Het heeft inmiddels alle nieuwswaarde verloren, maar dat maakt het in ons geval misschien juist wel waardevol. Weet je wat, ik post het gewoon alsnog.

Begin vorig jaar kruisten onze wegen elkaar toevallig. Ik fietste de Nieuwe Amstelbrug af en jij stak vanaf de Weesperzijde over. Het was een stormachtige dag. De wind rukte aan je haren die normaal gesproken zo keurig gekamd zijn. Een paar slierten haar zaten tegen je bezwete voorhoofd geplakt. Omdat ik vaart maakte en jij hardliep, kon ik een botsing nog net voorkomen. Ik herkende je meteen. Jij was toen dan ook een van de beste anchors van ons land, een inspirerende verslaggever en een scherpe interviewer. Waarschijnlijk heb je mij niet eens gezien. Dat geeft ook niet. Ik was slechts een van jouw vele kijkers. Lees verder →

Een kleine paasgeschiedenis

Er was een relletje ontstaan in de familie over de grafsteen, of eigenlijk over het ontbreken ervan. Mijn vader had mijn moeder laten beloven dat zij geen geld zou uitgeven aan een grafsteen. ‘Geef geen eer aan de dood,’ had hij gezegd. Toen vonden wij dat allemaal prima. Later misten sommigen van ons toch een tastbaar aandenken op zijn laatste rustplaats. Ik ook. Voorzichtig bracht ik het daarom eens ter sprake, maar dat viel niet in goede aarde. Niemand wilde ingaan tegen de laatste wens van mijn vader. Ik eigenlijk ook niet. We hebben het verder maar laten rusten.

Een graf zonder markering bleek echter verdraaid lastig te vinden. Met in mijn hand een eigen steen, gevonden langs de rand van de parkeerplaats, zwierf ik over de begraafplaats. Ik wist aanvankelijk zeker waar mijn vader begraven lag. Thuis had ik een brief van de gemeente waarop het grafnummer stond. O-231. Over het water, gelijk links, in de derde rij. Daar was ik dus ook naar toe gelopen. Er bleek inmiddels iemand anders te liggen. Lees verder →

Ieder jaar trekken wij vanuit onze woonplaats een iets langere straal Europa in en plaatsen op de kaart een stip, waar wij onze vakantie willen doorbrengen. Zo belandden wij dit jaar in Kroatië. Niet aan de toeristische kust, maar in een prachtig dorpje in het binnenland op de grens tussen Kroatië en Slovenië. De tuin van ons vakantiehuis grenst aan de idyllische rivier Kupa, die vijfenzeventig kilometer verderop in het Gorskigebergte ontspringt en na driehonderd kilometer in de Sava stroomt en via de Donau uiteindelijk in de Zwarte Zee uitmondt. De Kupa vormt nu de natuurlijke grens tussen Slovenië en Kroatië. In het verleden scheidde de rivier het westerse Habsburgse Rijk en het oosterse Osmaanse Rijk. De rivier in onze achtertuin symboliseert zo een belangrijke scheur in de wereldgeschiedenis. Wie profetisch kijkt, ziet het ene ijzeren been van Nebukadnezars beeld op de linker en het andere op de rechter oever van de rivier staan. Lees verder →

Dit jaar reis ik met Geert Mak door het Europa van de twintigste eeuw. Gisteren stonden wij in Londen stil bij de dood van Emily Davison in 1913. Zij was een van de Suffragettes, een heuse terreurbeweging van geradicaliseerde vrouwen die zich inzetten voor vrouwenrechten. ‘Rebellie tegen tirannen is gehoorzaamheid aan God,’ kerfde Emily in de muur van haar gevangeniscel. Kort daarna wierp zij zich voor de aanstormende paarden tijdens de Epsom Derby. Vier dagen later stierf zij aan haar verwondingen. Haar zinloze dood irriteert mij. Lees verder →

De enige mogelijkheid zou dus zijn dat wij haar zelf ombrengen. Het idee flitste door mijn gedachten. Niet dat ik het werkelijk van plan was, maar alleen zo drong de eigenlijke betekenis van onze vraag tot mij door.

Kiwi is een poesje van ongeveer vijf maanden oud. Ze is speels, een beetje ondeugend en vooral erg onbesuisd. Zij verblijft graag in ons gezelschap en dat heeft gisteren tot een klein drama geleid. Toen onze oudste dochter vertrok op de fiets, lag Kiwi in één van haar schuilplekken op de loer. Normaal zien wij haar lichtbruine neus altijd afsteken tegen haar donkere schildpadprint in de schaduw van de struiken, wat haar geloer een komisch effect geeft. Deze keer had niemand haar gezien. Toen de fiets vaart maakte, schoot Kiwi uit de struiken en vol enthousiasme wierp zij zich tussen de spaken van het voorwiel met als gevolg dat haar linkerdijbeen brak als een dor takje. Lees verder →

Het is vandaag een bijzondere dag voor onze familie. Precies twee jaar geleden begroeven wij op deze dag onze vader. De winter hing toen ook al trillend in de strakblauwe lucht en de zon straalde die dag ook helder. Sommige woordeloze beloften blijven onverminderd krachtig voortbestaan. Lees verder →

Er is een plaats waarvan ik vermoed dat daar zijn laatste reis is begonnen. Ik ben het pad gevolgd en denk zijn verse sporen te hebben gezien. Alsof hij daar nog maar net gelopen had. Een verwarrend verlangen dreef mij voort, tot aan de laatste richel, waar ik niet verder kon en hij uit het zicht verdwenen was. Daar, op die bergtop boven de verre vlakte die hij doorkruist heeft en waar ik alleen over kon uitzien, ging ik zitten en bleef wachten. Een uur op niets. Een dag op de werkelijkheid. Een week op geloof.

Lange tochten hebben mij altijd getrokken. Ik kan het nog geen reizen noemen, daarvoor ben ik meestal te dicht bij huis gebleven, maar vaak was het ver genoeg om los te komen van het vertrouwde. Te voet lukt dat niet goed en gemotoriseerd gaat mij te snel en het voertuig heeft de neiging weer een nieuw ‘thuis’ te worden. Echt loskomen op een lange tocht doe ik het allerliefst op de fiets. In de open lucht, blootgesteld aan de zon en de wind. In de afgelopen week heb ik geprobeerd om naar Brugge te fietsen. Alleen. Dat was een grotere uitdaging dan het bereiken van de bestemming of de ruim driehonderddertig kilometer die ik heb afgelegd. Lees verder →