De enige mogelijkheid zou dus zijn dat wij haar zelf ombrengen. Het idee flitste door mijn gedachten. Niet dat ik het werkelijk van plan was, maar alleen zo drong de eigenlijke betekenis van onze vraag tot mij door.

Kiwi is een poesje van ongeveer vijf maanden oud. Ze is speels, een beetje ondeugend en vooral erg onbesuisd. Zij verblijft graag in ons gezelschap en dat heeft gisteren tot een klein drama geleid. Toen onze oudste dochter vertrok op de fiets, lag Kiwi in één van haar schuilplekken op de loer. Normaal zien wij haar lichtbruine neus altijd afsteken tegen haar donkere schildpadprint in de schaduw van de struiken, wat haar geloer een komisch effect geeft. Deze keer had niemand haar gezien. Toen de fiets vaart maakte, schoot Kiwi uit de struiken en vol enthousiasme wierp zij zich tussen de spaken van het voorwiel met als gevolg dat haar linkerdijbeen brak als een dor takje.

De kosten van de narcose, de röntgenfoto en het consult van de dierenarts alleen al waren pijnlijk hoog, maar toen wij de diagnose en de benodigde behandeling (orthopedische operatie door een gespecialiseerde dierenarts) hoorden, wisten we dat deze roekeloze sprint van Kiwi ons bijna duizend euro zou gaan kosten. Misschien zijn de tijden veranderd, maar in mijn beleving liet men katten vroeger inslapen als zoiets gebeurde. Dat blijkt tegenwoordig toch anders te liggen.

‘Een gezond katje, zo jong, met een botbreuk die goed te opereren is? Ik denk er niet aan om haar te laten inslapen,’ reageerde de jonge dierenarts verontwaardigd. Op mijn onnozele vraag of we ook niets zouden kunnen doen, werd zij ronduit boos. Toen ik later de foto’s zag, begreep ik waarom. Voorzichtig legde ik uit dat in mijn veronderstelling inslapen vroeger een stuk normaler was. Dat beaamde de dierenarts, maar zij had een eed afgelegd en daar zou zij naar eer en geweten naar handelen. Er waren vast dierenartsen die het wel zouden doen, maar ik zou moeite moeten doen om er één te vinden.

Natuurlijk hadden we Kiwi tegen dit soort ongelukken moeten verzekeren, maar daar hebben we gewoon nooit bij stil gestaan. De kliniek opperde de mogelijkheid dat wij haar weer zouden afstaan aan het asiel, als zij bereid waren om de kosten van de operatie op zich te nemen. Even overwogen wij dit, maar toen hakten wij de knoop door. Wij waren de verantwoordelijkheid voor dit dier aangegaan en wij moesten de kosten daarvoor ook dragen. Wij geloven immers dat God alle mensen de opdracht heeft gegeven om als dienaren voor de schepping te zorgen. Nu was het zaak om daar ook naar te handelen.

Vandaag reden wij door de Bilt op weg naar een dierenarts die de operatie zou uitvoeren tegen een schappelijker tarief vergeleken met andere veterinaire specialisten. Anders hadden we het niet over honderdtallen maar over duizendtallen gehad. Terwijl de kapitale villa’s langzaam aan ons voorbij gleden, kauwde ik op de waarde van geld. Is het verantwoord om zoveel geld uit te geven aan een jong poesje, dat wellicht zodra zij weer kan lopen zomaar de straat op rent en wordt doodgereden? Al dat geld had ook geïnvesteerd kunnen worden in de ontwikkeling van onze kinderen, of besteed kunnen worden aan het onderhoud van ons huis, of desnoods aan een goed doel. We hadden geen andere keuze, tenzij ik bereid was het lot van Kiwi zelf in handen te nemen. Ik zou mij schuldig moeten maken aan dierenmishandeling en daarvoor strafbaar zijn, wat meer dan terecht is overigens. Niets in mij nam deze optie echt serieus. Onze vraag aan de dierenarts was inderdaad onbehoorlijk. Nu, en vroeger ook al.

Om de tijd te doden, slenterden wij door het centrum van het stadje. Voor een boekenwinkel stond een bak met boeken in de uitverkoop. Bovenop lag The Queen of Katwe (Het schaakmeisje) van Tim Crothers. Hij vertelt het verhaal van Phiona Mutesi, die opgroeide in een sloppenwijk in Uganda en, hoewel zij analfabeet was, over een uitzonderlijk talent voor schaken blijkt te beschikken. Geïntrigeerd door het contrast tussen de extreme armoede en het elitair aandoende schaakspel nam ik het boek mee terug naar de dierenkliniek. Wachtend op de dierenarts las ik daar over Nkere, een deel van de sloppenwijk Katwe in de Ugandese hoofdstad Kampala. Nkere betekent letterlijk het land van de kikkers. De krottenwijk is opgetrokken uit moerasgrond en overstromingen zijn de grootste vijand van de bewoners. Als het water stijgt, stroomt het rioolwater met al het afval gewoon de huizen binnen. Uit angst voor het water slapen veel mensen in hangmaten dicht tegen het golfplaten dak aan.

In het hart van één van de rijkste streken van Nederland, terwijl wij wachtten totdat ons huisdier voor een enorm bedrag weer was opgelapt, las ik het volgende. ‘In Katwe is het leven zó vergankelijk dat het lastig is om te weten welk kind nou precies bij welke volwassene hoort. Er wonen bijna uitsluitend alleenstaande moeders met kinderen, die lukraak van het ene krot naar het andere worden doorgegeven. Iedereen is op weg, maar niemand vertrekt. Er wordt wel gezegd dat wie in Katwe wordt geboren, er ook zal sterven. Niemand is hier immuun voor dodelijke ziektes, voor geweld of voor honger, maar er wordt niet stilgestaan bij persoonlijke tragedies, want die komen veel te vaak voor. De meeste kinderen in Katwe hebben geen vader en als er al een man in hun leven is, worden ze vaak door die persoon geslagen of misbruikt. Mannen gebruiken de vrouwen van Katwe vooral voor de seks en als kinderopvang. Een groot deel van de vrouwen die er wonen, werkt in de prostitutie, en op den duur raken de meesten dan ook zwanger. Ze kunnen het zich alleen niet veroorloven om te stoppen met dat werk een daarom moeten ze hun kinderen ’s nachts achterlaten in een afgesloten onderkomen. Het komt geregeld voor dat ze er de volgende ochtend bij thuiskomst achter komen dat hun kinderen zijn verdronken of bij een brand zijn omgekomen omdat het kerosinelampje dat dienstdeed als nachtlampje is omgevallen. (…) En de kikkers, die waren allang verdwenen.‘

We mochten bij Kiwi kijken. Ze was nog wat suf van de narcose, maar verder ging alles goed met haar. Op de röntgenfoto zagen wij hoe een stalen pin haar dijbeen weer bij elkaar hield. We bedankten de dokter en rekenden af met pijn in ons hart. We hadden geen andere keuze gehad dan deze en het was de juiste keuze. Op weg naar huis vroeg ik me wel af of wij voor hetzelfde geld niet een mensenleven in het land van de kikkers voorgoed hadden kunnen veranderen.